Doç Dr. Devrim Alkaya Yazdı: Bu Dünyadan Bir Hayri Dev Geçti

Denizli’mizin değeri, UNESCO tarafından “Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcısı” ilan edilen yerel sanatçımız Hayri Dev’i, vefatının yıl dönümünde saygı ve rahmetle anıyorum. .
Mekanı cennet olsun. Ruhu şad olsun.

Hayri Dev’ i yakından tanıyanlar bilirler. Orta Asyadan dün gelmiş gibi idi. Binlerce yıllık kültürü taşıyordu genlerinde. Bir gün üniversitemizde de konser verdi. Çok mutlu olmuştu gençlerle birlikte olmaktan. Ömrünün son döneminde şifa bulması için doktoru Özcan Özcelik’in çabalarına şahit olmuştum. Tüm Denizli elinden geleni yapmıştı.

Çameli Gökçeyaka köyünde yaşayıp Anadolu kültürü ile UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi olmayı başarması müthiş bir hikayedir.

Yaşayan insan hazinesi 15 yaşındayken dedesinin tavsiyesiyle üç telli saz (cura) çalmayı öğrenen Hayri Dev, yöredeki aşıkların atışmalarını dinleyerek söyledikleri türküleri ezberledi. Okuma yazmayı vatani görevi sırasında öğrenen Hayri Dev, geçimini uzun süre çobanlıkla ve düğünlerde saz çalarak sağladı.

Teke yöresi kültürünü inceleyen Fransız araştırmacı Jerome Cler’in kendisini Paris’e davet etmesinin ardından yaşamı değişen Hayri Dev, müzisyen arkadaşlarıyla yurt dışında konserler verdi.

Davet üzerine 1996 yılında Fransa ve Almanya’ya giderek müzik festivallerine katılan Dev, 1997 yılında Amsterdam’da, 1998’de Strasbourg Marc Bloch Üniversitesinde konser verdi, 2002’de Brüksel’de Beaux-Arts’ta, 2003’te Paris’te Fransız Kültür Bakanlığı yetkililerinin de katıldığı özel dinletilerde sanatını icra etti.

Hayri Dev, çaldığı yöresel çam düdüğüyle UNESCO tarafından, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında 2008 yılında “Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcısı” ilan edildi.

Yaşamı ve sanatı belgesellere, kitaplara konu olan Dev, dünyada birçok üniversitede konser ve ders verdi. Bir süre Denizli Büyükşehir Belediye Konservatuarı’nda üniversite öğrencilerine de ders veren Dev’e, Denizli yöre halkı “Koca Usta” ismini verdi.

Acıpayam’ da 2010 yılında Mustafa Ünal tarafindan çekilen fotoğrafta yeralan Hayri Dev’in ekibini anmadan gecmeyecegim. Acıpayam Çamlıkta yapılan buluşmada çekilen fotoğraf zamana kayıt düşmüş.
Sarı gömlekli Hayri Dev’in kardeşi rahmetli Musa Dev, onun sağında Rahmetli Gopuk dayı ( Hasan Elkan), en sağdaki Hayri Dev’in çocukluk arkadaşı, yareni ve ustadı ve halen sağ olan Durmuş Yıldırım. Kabak kemane çalan rahmetli Gır Yusuf (Yusuf Kızıl)